Ik heb al een stuk geschreven waarin ik probeer te snappen hoe de 1,5 meter kan werken. Op basis van het bijna 90 jaar oude onderzoek (inderdaad schijnbaar nooit meer onderzocht), gaat het RIVM er vanuit dat de druppeltjes die mond verlaten en binnen 94 cm op de grond vallen de bron van besmetting zijn. Als je dan 1,5 meter afstand houdt, weet je zeker dat je die druppeltjes niet in je neus, mond of slijmvliezen krijgt. Volgens mij is die kans sowieso alleen aanwezig wanneer je face tot face spreekt en dan ook nog op korte afstand van elkaar, anders zijn de druppels al te laag om je om sowieso je gezicht te bereiken.
Maar goed het RIVM en ons Kabinet houdt toch stug vast aan de 1,5 meter.
Sinds mei is er geen sprake meer van een epidemie en zitten we al die tijd onder de grenswaarden. Een goed moment lijkt mij om te kijken of hoe de maatregelen gewerkt hebben. Helaas lees ik daarover nergens iets, dus daarom ben ik zelf maar eens even in de cijfers gedoken om te kijken wat het effect van de maatregelen op de ontwikkeling van Corona in de tijd is geweest.
Wil je de maatregelen nog even op een rijtje zien, dat heb ik onderaan dit artikel gedaan.
Hebben de maatregelen effect gehad op de stijging van het aantal ziekenhuisopnamen?
Deze maatregelen zijn op de dag na afkondiging gaan gelden. Het duurt echter even voordat je het effect ervan kunt meten. Zo is de incubatietijd circa 6 dagen.
Voor de mensen die ernstig ziek werden gold dat deze na circa 7 dagen werden opgenomen in het ziekenhuis. Het mogelijke effect van een maatregel is daarom vanaf 14 dagen na afkondiging terug te zien in het veranderen van de lijn van aantal ziekenhuisopnamen.
De tabel van het aantal ziekenhuisopnamen laat na 27 maart geen stijging, maar een afname zien. De maatregelen die hier dus aan bijgedragen kunnen hebben zijn het thuiswerken, thuisblijven bij hoesten en niezen en het verbod op bijeenkomsten van grotere groepen. Mogelijk ook het onlineonderwijs voor hoge scholen en universiteiten, maar dat is eigenlijk pas na het weekend ingegaan.
Het grootste effect is waarschijnlijk toe te schrijven aan het thuiswerken. Dit is op 10 maart al ingegaan in Noord-Brabant en aangezien daar de haard van de besmettingen lag, zal het hier ook het snelste hebben doorgewerkt.
Kijken we naar het mogelijk effect van de 1,5 meter afstand regeling die pas op 23 maart is ingegaan, dan is deze pas vanaf 6 april mogelijk van invloed. Het aantal nieuwe ziekenhuisopnamen is dan echter al enige tijd aan het dalen en na 6 april zet deze daling door. De daling wordt echter niet versneld. Het lijkt er dan ook op dat de 1,5 meter afstand houden weinig effect heeft gehad op het verminderen van het aantal ziekenhuisopnamen.
Hebben de maatregelen effect gehad op de stijging van het aantal IC-opnamen?
Voor mensen die op de IC terecht kwamen, gold dat dit gemiddeld 5 dagen na opname in het ziekenhuis was. Het effect van een maatregel zou je dan dus na 19 na afkondiging terug moeten zien.
Kijken we naar de tabel, dan zien we hier dat na 29 maart het aantal dagelijkse IC-opnamen blijft afnemen. De enige maatregel die hieraan bijgedragen lijkt te hebben is het thuiswerken.
Voor wat de 1,5 meter afstand houden is hier ook geen effect te zien. De dag na mogelijk effect is wel beduidend lager, maar er zit een fluctuatie tussen de dagen. Wanneer je die in een lijn grafiek zou zetten, dan zie je dat het effect van de 1,5 meter afstand houden niet lijkt te hebben bijgedragen aan het versnellen van de afname van IC-opnamen per dag.
Voortschrijdend inzicht
Nu weet ik dat voor politici het begrip “voortschrijdend inzicht” een lastige is en een veranderende mening vaak als afgang wordt gezien. Maar in deze lijkt het mij juist een sterk punt om op basis van nieuwe kennis je mening en besluiten bij te stellen. Dat het RIVM en het OMT dit niet doen, snap ik ook niet helemaal, maar die willen zaken vaak eerst volledig wetenschappelijk hebben dichtgetimmerd. Maar wanneer de cijfers zo duidelijk zijn en ook de rol van aerosolen steeds duidelijker wordt, mag je toch verwachten dat men dit voortschrijdend inzicht krijgt en durft te benoemen.
De hele 1,5 meter afstand houden theorie heeft weinig fundering en is gestoeld op bijna 90 jaar oud onderzoek. Kijkend naar de cijfers lijkt de 1,5 meter geen effect te hebben op het versnellen van de afname van het aantal nieuwe ziekenhuisopnamen als ook niet op het aantal dagelijkse IC-opnamen.
Wat is dan nog de motivatie om volop op de 1,5 meter afstand houden in te zetten?
Nog even de maatregelen op een rijtje
| Afkondiging | Maatregel |
| 27-feb | eerste geval in Nederland |
| 1-mrt | advies aan reizigers om thuis te blijven bij hoesten |
| 6-mrt | Eerste corona patiënt overlijdt, man, 86 jaar, |
| 6-mrt | advies voor Noord-Brabant om thuis te blijven bij hoesten |
| 9-mrt | Geen handen schudden |
| 9-mrt | Thuiswerken Noord-Brabant |
| 12-mrt | Verbod op evenementen met meer dan 100 personen |
| 12-mrt | advies om thuis te blijven bij hoesten |
| 12-mrt | thuiswerken waar mogelijk |
| 12-mrt | Online onderwijs voor hogescholen en universiteiten |
| 15-mrt | Verzoek om afstand te houden, richtlijn 1,5 meter |
| 15-mrt | sluiting scholen |
| 15-mrt | sluiting kinderdagverblijven |
| 15-mrt | sluiting horeca |
| 17-mrt | Noodpakket zzp |
| 20-mrt | uitbreiding tests, nog steeds tekort aan tests |
| 23-mrt | Afstand houden 1,5 meter. Boete bij minder. |
| 23-mrt | Gemeenten krijgen bevoegdheid drukke plekken te sluiten |
| 23-mrt | Groepsvorming op straat niet toegestaan |
| 6-apr | Uitbreiding testcapaciteit naar 17.500 |
| 11-mei | heropening primair onderwijs |
| 11-mei | heropening kinderdagverblijven |
| 11-mei | heropening contactberoepen |
| 1-jun | gedeeltelijke heropening voortgezet onderwijs |
| 1-jun | horeaca, theater, musea, maximaal 30 personen |