Iedere dag horen we in de media dat er weer nieuwe besmettingen met COVID-19 zijn vastgesteld en dat het aantal besmettingen stijgt. Is dit het begin van een Tweede Golf?
Hieronder zie je de grafiek die het verloop van het aantal griepachtige klachten per 100.000 mensen dat zich heeft gemeld bij de huisarts. Je ziet dan duidelijk dat er in de weken 50 tot en met 16 sprake is van een griepseizoen, maar dat de klachten ook buiten het griepseizoen nooit helemaal weg zijn. Dit fluctueert constant en begint vanaf week 35 weer te stijgen.
Op dit moment zitten we in week 31. Helaas is de grafiek van het RIVM nog niet bijgewerkt en stopt deze voor wat betreft dit seizoen in week 20.
Kijken we naar het coronadashboard dan zien we vandaag, 28 juli, 10,6 mensen per 100.000 inwoners door de huisarts worden aangemerkt als vermoed besmet met COVID-19. Dat ligt dus gewoon in het gemiddelde van het jaarlijks verloop van de griepachtige klachten.
De grafiek die onder de score is te vinden, wanneer je op uitleg klikt, laat overigens ook een mooie vlakke lijn zien en geen toen sterke toename, waarvan je de media je het gevoel geeft dat dit wel aan de hand is.
Hoe zit het dan met de toename van besmettingen?
Kijken we opnieuw naar het coronadashboard dan zien we vandaag, 28 juli, 37 mensen per 100.000 inwoners als positief getest worden aangemerkt. Dit is niet hetzelfde als ziek en zelfs niet hetzelfde als besmet.
Een positieve uitslag kan betekenen dat:
- je al ziek bent geweest en nog restanten van het virus bij je hebt (dat kan nog maanden nadat je ziek bent geweest);
- je een vals positieve uitslag hebt gekregen, als gevolg van afwijkingen in het systeem. Afhankelijk van hoe de test is uitgevoerd kan dit oplopen tot boven de 3%.;
- je bent besmet, maar een asymptomatische drager bent. Jij zelf zal geen klachten ondervinden en zo ver bekend zal jij ook geen anderen besmetten. Verschillende studies laten zien dat de groep die asymptomatische dragers zijn, ongeveer 25 tot 50% bedraagt, waarbij men op dit moment 45% als reëel aanhoudt.
- Er een virus is aangetroffen dat positief heeft gereageerd. Dat hoeft echter geen COVID-19 te zijn, maar kan ook een reactie zijn op een ander Corona-virus
- Jij bent werkelijk besmet met COVID-19. Behoor je tot deze groep, weet dan dat meer dan 98% van de mensen er met lichte tot matige klachten afkomt (Jaap van Dissel 25 juni Tweede Kamer) en dat de kans op overlijden sterk afhangt van of je last hebt van onderliggend lijden of niet, als ook leeftijd, en dat deze kans gemiddeld slechts 0,3 tot 1% (Minister de Jonge, 25 juni), vergelijkbaar met Influenza.
Waarom vinden we meer positieve gevallen?
Omdat we steeds meer testen uitvoeren!
Op dit moment geldt dat iedereen met lichte klachten wordt aangeraden om zich te laten testen. Wanneer je dit afgelopen jaren tijdens het griepseizoen zou hebben gedaan, had je ook veel meer positieve gevallen gevonden. De cijfers van de afgelopen jaren zijn op basis van mensen die zich bij de huisarts hebben gemeld met serieuze klachten. Deze groep is aanzienlijk kleiner dan de groep die ook daadwerkelijk met een griepachtig virus was besmet.
Naast het feit dat iedereen met klachten zich moet laten testen, wordt er ook nog eens contactonderzoek gedaan en een deel van deze mensen wordt ook getest. Ook dat gebeurde afgelopen jaren niet.
Daarnaast is het zo dat het aantal testen per dag sterk is toegenomen. En als je meer mensen gaat testen, is het normaal dat je meer besmettingen op zal sporen.
Slechte graadmeter
Kijken we naar het aantal positief geteste personen, dan is dit dus eigenlijk een slechte graadmeter. In de eerste plaats vergelijk je data dat op verschillende momenten op verschillende manieren is vastgesteld en in de tweede plaats zitten er in de uitkomsten van de testen ook nog eens grote aantallen die eigenlijk niet onder de groep COVID-19 besmettingen horen te vallen.
Deze onnauwkeurige data wordt vervolgens wel gebruikt om de R0, het reproductiegetal vast te stellen. Men is overgestapt op het bereken van de R0 op basis van besmettingen, om dat het aantal ziekenhuisopnamen te laag is. Dit terwijl dat een veel beter indicatiemoment voor het berekenen van de R0 is.
Kijken we naar de grafieken onder in de uitleg bij de parameters Intensive care-opnames per dag en Ziekenhuisopnames per dag, dan zien we daar in het geheel geen stijging, maar een heel stabiele lijn van gemiddeld 3 mensen die per dag met COVID-19 in het ziekenhuis worden opgenomen en 0,7 gemiddeld op de IC. Zoals gezegd is het bepalen van de R0 op basis van het aantal positief geteste personen dus ook een heel slechte graadmeter.
Vertraging?
Ja, ik weet dat de incubatietijd gemiddeld 7 dagen is en dat het gemiddeld nog eens 7 dagen duurt voordat men in het ziekenhuis wordt opgenomen als men tot de 1,5% behoort die helaas in het ziekenhuis terecht komt. Het berekenen van de R0 loopt daardoor enigszins achter de feiten aan. Echter werd dit tot voorkort wel op basis van het aantal ziekenhuisopname bepaald, maar is men door de lage aantallen overgestapt op de berekening op basis van de besmettingen. Dit geeft echter een dusdanige foutmarge, dat je beter 2 weken vertraagde cijfers kunt hebben.
De aantallen zijn daarbij ook zo klein dat een explosieve groei nog steeds tijdig kan worden gesignaleerd. Het doel van de maatregelen is toch om te voorkomen dat de ziekenhuizen het niet meer aankunnen. Van dat punt zijn we nog ver verwijderd en het is maar de vraag of we dat überhaupt nog weer zouden bereiken, zoals je kunt lezen in “Wat de cijfers voorspellen over het tweede golfje!”